Bàn về thủ tục xác lập quyền sở hữu toàn dân đối với tài sản là tang vật, phương tiện vi phạm hành chính bị tịch thu
Luật Xử lý vi phạm hành chính quy định tịch thu tang vật, phương tiện vi phạm hành chính là việc sung vào ngân sách nhà nước vật, tiền, hàng hóa, phương tiện có liên quan trực tiếp đến vi phạm hành chính, được áp dụng đối với vi phạm hành chính nghiêm trọng do lỗi cố ý của cá nhân, tổ chức.
Tang vật, phương tiện vi phạm hành chính bị tịch thu là đối tượng được xác lập quyền sở hữu toàn dân theo quy định hiện hành. Trình tự, thủ tục lập và trình phương án xử lý tài sản được xác lập quyền sở hữu toàn dân được quy định cụ thể tại Điều 18 Nghị định số 29/2018/NĐ-CP ngày 05/3/2018 của Chính phủ quy định trình tự, thủ tục xác lập quyền sở hữu toàn dân về tài sản và xử lý đối với tài sản được xác lập quyền sở hữu toàn dân. Theo đó, tại khoản 3 Điều 18 Nghị định quy định: “Trong thời hạn 10 ngày, kể từ ngày có quyết định tịch thu tài sản hoặc có quyết định xác lập quyền sở hữu toàn dân về tài sản, cơ quan có thẩm quyền quy định tại Khoản 1 Điều này có trách nhiệm lập phương án xử lý tài sản và trình cấp có thẩm quyền quy định tại Điều 19 Nghị định này phê duyệt phương án xử lý tài sản được xác lập quyền sở hữu toàn dân.”.
Ví dụ: Trên cơ sở Tờ trình của Sở Tài nguyên và Môi trường, ngày 18 tháng 10 năm 2021, Chủ tịch UBND tỉnh ban hành quyết định xử phạt vi phạm hành chính đối với một cá nhân về hành vi khai thác khoáng sản mà không có giấy phép khai thác khoáng sản của cơ quan nhà nước có thẩm quyền theo quy định tại Điều 47 Nghị định số 36/2020/NĐ-CP ngày 24/3/2020 của Chính phủ quy định xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực tài nguyên nước và khoáng sản; quyết định xử phạt vi phạm hành chính của Chủ tịch UBND tỉnh có áp dụng hình thức xử phạt bổ sung tịch thu phương tiện vi phạm hành chính là một chiếc xe máy đào bánh xích. Theo quy định tại khoản 3 Điều 18 Nghị định số 29/2018/NĐ-CP nêu trên, ngày 28 tháng 10 năm 2021, Sở Tài nguyên và Môi trường là cơ quan phải lập phương án xử lý chiếc xe máy đào bánh xích và trình cấp có thẩm quyền để phê duyệt. Sau khi phương án xử lý tài sản được phê duyệt, cơ quan được giao chủ trì xử lý tài sản sẽ tổ chức xử lý theo quy định tại Điều 20 Nghị định số 29/2018/NĐ-CP.
Tuy nhiên, trường hợp quyết định xử phạt vi phạm hành chính có khiếu nại thì việc xử lý tang vật, phương tiện vi phạm hành chính bị tịch thu sẽ có khó khăn, vướng mắc. Theo quy quy định tại khoản 3 Điều 15 Luật Xử lý vi phạm hành chính thì “Trong quá trình giải quyết khiếu nại, khởi kiện nếu xét thấy việc thi hành quyết định xử lý vi phạm hành chính bị khiếu nại, khởi kiện sẽ gây hậu quả khó khắc phục thì người giải quyết khiếu nại, khởi kiện phải ra quyết định tạm đình chỉ việc thi hành quyết định đó theo quy định của pháp luật.”. Áp dụng quy định này với ví dụ được nêu ở trên, cá nhân vi phạm khiếu nại quyết định xử phạt vi phạm hành chính và Chủ tịch UBND tỉnh đã ra quyết định tạm đình chỉ việc thi hành quyết định theo quy định của Luật Xử lý vi phạm hành chính; trong khi đó, phương án xử lý phương tiện đã được phê duyệt và theo quy định, cơ quan được giao chủ trì xử lý sẽ phải tổ chức xử lý theo đúng trình tự, thủ tục tại Nghị định số 29/2018/NĐ-CP. Vấn đề thực tiễn đặt ra là trong trường hợp này, phương tiện đã xác lập quyền sở hữu toàn dân sẽ được tiếp tục xử lý như thế nào? Pháp luật về xử lý vi phạm hành chính và pháp luật về xác lập quyền sở hữu toàn dân không có điều khoản quy định về việc xử lý tang vật, phương tiện vi phạm hành chính bị tịch thu được xác lập quyền sở hữu toàn dân mà quyết định tịch thu bị khiếu nại, khiếu kiện; do vậy, người viết cho rằng cần phải rà soát và bổ sung quy định về vấn đề này để có cơ sở xử lý vướng mắc từ thực tiễn về thủ tục xác lập quyền sở hữu toàn dân đối với tài sản là tang vật, phương tiện vi phạm hành chính bị tịch thu.
Ví dụ: Trên cơ sở Tờ trình của Sở Tài nguyên và Môi trường, ngày 18 tháng 10 năm 2021, Chủ tịch UBND tỉnh ban hành quyết định xử phạt vi phạm hành chính đối với một cá nhân về hành vi khai thác khoáng sản mà không có giấy phép khai thác khoáng sản của cơ quan nhà nước có thẩm quyền theo quy định tại Điều 47 Nghị định số 36/2020/NĐ-CP ngày 24/3/2020 của Chính phủ quy định xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực tài nguyên nước và khoáng sản; quyết định xử phạt vi phạm hành chính của Chủ tịch UBND tỉnh có áp dụng hình thức xử phạt bổ sung tịch thu phương tiện vi phạm hành chính là một chiếc xe máy đào bánh xích. Theo quy định tại khoản 3 Điều 18 Nghị định số 29/2018/NĐ-CP nêu trên, ngày 28 tháng 10 năm 2021, Sở Tài nguyên và Môi trường là cơ quan phải lập phương án xử lý chiếc xe máy đào bánh xích và trình cấp có thẩm quyền để phê duyệt. Sau khi phương án xử lý tài sản được phê duyệt, cơ quan được giao chủ trì xử lý tài sản sẽ tổ chức xử lý theo quy định tại Điều 20 Nghị định số 29/2018/NĐ-CP.
Tuy nhiên, trường hợp quyết định xử phạt vi phạm hành chính có khiếu nại thì việc xử lý tang vật, phương tiện vi phạm hành chính bị tịch thu sẽ có khó khăn, vướng mắc. Theo quy quy định tại khoản 3 Điều 15 Luật Xử lý vi phạm hành chính thì “Trong quá trình giải quyết khiếu nại, khởi kiện nếu xét thấy việc thi hành quyết định xử lý vi phạm hành chính bị khiếu nại, khởi kiện sẽ gây hậu quả khó khắc phục thì người giải quyết khiếu nại, khởi kiện phải ra quyết định tạm đình chỉ việc thi hành quyết định đó theo quy định của pháp luật.”. Áp dụng quy định này với ví dụ được nêu ở trên, cá nhân vi phạm khiếu nại quyết định xử phạt vi phạm hành chính và Chủ tịch UBND tỉnh đã ra quyết định tạm đình chỉ việc thi hành quyết định theo quy định của Luật Xử lý vi phạm hành chính; trong khi đó, phương án xử lý phương tiện đã được phê duyệt và theo quy định, cơ quan được giao chủ trì xử lý sẽ phải tổ chức xử lý theo đúng trình tự, thủ tục tại Nghị định số 29/2018/NĐ-CP. Vấn đề thực tiễn đặt ra là trong trường hợp này, phương tiện đã xác lập quyền sở hữu toàn dân sẽ được tiếp tục xử lý như thế nào? Pháp luật về xử lý vi phạm hành chính và pháp luật về xác lập quyền sở hữu toàn dân không có điều khoản quy định về việc xử lý tang vật, phương tiện vi phạm hành chính bị tịch thu được xác lập quyền sở hữu toàn dân mà quyết định tịch thu bị khiếu nại, khiếu kiện; do vậy, người viết cho rằng cần phải rà soát và bổ sung quy định về vấn đề này để có cơ sở xử lý vướng mắc từ thực tiễn về thủ tục xác lập quyền sở hữu toàn dân đối với tài sản là tang vật, phương tiện vi phạm hành chính bị tịch thu.
Tác giả bài viết: Trần Thị Túy
Danh mục