Phòng Văn bản pháp quy là Phòng chuyên môn thuộc Sở Tư pháp. Phòng Văn bản pháp quy hiện có 06 biên chế gồm: 01 Phó Trưởng phòng phụ trách, 02 Phó Trưởng phòng và 03 chuyên viên có trình độ: 02 Thạc sỹ Luật; 01 đang học Thạc sỹ Luật; 02 Cử nhân Luật và 01 Cử nhân Hành chính. Chức năng, nhiệm vụ chính được giao là Phòng chuyên môn thực hiện chức năng giúp lãnh đạo Sở, UBND tỉnh trong công tác: Xây dựng, thẩm định, kiểm tra, rà soát, hệ thống hóa văn bản quy phạm pháp luật; Công tác theo dõi tình hình thi hành pháp luật; Quản lý nhà nướcvề công tácpháp chế ở địa phương; Quản lý nhà nước đối với công tác xử lý vi phạm hành chính và Hỗ trợ pháp lý cho các Doanh nghiệp.
Trong những năm qua, có sự chỉ đạo kịp thời, sâu sát và toàn diện của cơ quan có thẩm quyền và sự đồng thuận, phối hợp chặt chẽ của các cơ quan, đơn vị liên quan trong quá trình triển khai thực hiện, Phòng Văn bản pháp quy đã thực hiện tốt các chức năng, nhiệm vụ đã được giao.
Trên lĩnh vực xây dựng Chương trình ban hành văn bản quy phạm pháp luật hàng năm của HĐND và UBND tỉnh: Hàng năm Sở Tư pháp đã phối hợp với Văn phòng Đoàn Đại biểu Quốc hội và HĐND tỉnh, Văn phòng UBND tỉnh có trách nhiệm tổng hợp trình HĐND tỉnh, UBND tỉnh xem xét quyết định ban hành Chương trình xây dựng văn bản quy phạm pháp luật hàng năm. Qua đó phối hợp các sở, ngành được phân công chủ trì soạn thảo có trách nhiệm dự thảo văn bản quy phạm pháp luật theo đúng nội dung, tiến độ, thời gian đã được xác định trong Chương trình xây dựng, ban hành văn bản quy phạm pháp luật và thực hiện đúng quy trình, trình tự thủ tục từ khâu khảo sát, soạn thảo, lấy ý kiến tham gia, thẩm định, tới ban hành, niêm yết, đăng công báo theo quy định của Luật Ban hành văn bản quy phạm pháp luật của HĐND, UBND năm 2004.
Trên lĩnh vực góp ý, thẩm định văn bản quy phạm pháp luật:Từ ngày 01/01/2010 đến nay, Phòng Văn bản pháp quy đã tiến hành thẩm định tổng số 192 dự thảo văn bản QPPL thuộc thẩm quyền ban hành của HĐND, UBND tỉnh, trong đó có 81 dự thảo Nghị quyết HĐND tỉnh và 110 dự thảo Quyết định, 04 Chỉ thị của UBND tỉnh. Ngoài ra, Phòng đã tiến hành thẩm định trên 300 văn bản, Đề án được ban hành dưới dạng văn bản áp dụng pháp luật do các cơ quan đề nghị.
Công tác tham gia góp ý văn bản: Phòng đã thực hiện tham gia, góp ý tổng số 194 văn bản quy phạm pháp luật do các cơ quan có thẩm quyền của Trung ương, của tỉnh yêu cầu hoặc đề nghị.
Trên lĩnh vực rà soát, hệ thống hóa văn bản quy phạm pháp luật: Đã thực hiện tổng rà soát, hệ thống hóa văn bản quy phạm pháp luật trên địa bàn tỉnh trong giai đoạn 2008 - 2013, với tổng số 455 văn bản được rà soát, trong đó: HĐND tỉnh có 156 Nghị quyết, UBND tỉnh có 293 Quyết định và 06 Chỉ thị; số văn bản hết hiệu lực toàn bộ là 127 văn bản, số văn bản hết hiệu lực một phần là 33 văn bản, số văn bản còn hiệu lực là 328 văn bản. Trên cơ sở kết quả tổng rà soát, Sở Tư pháp đã tham mưu cho UBND tỉnh ban hành Quyết định công bố kết quả hệ thống hóa văn bản quy phạm pháp luật của HĐND, UBND tỉnh Bình Định trong kỳ hệ thống hóa 2008 - 2013.
Trên lĩnh vực tự kiểm tra văn bản quy phạm pháp luật: Đã tiến hành giúp UBND tỉnh tiến hành tự kiểm tra đối với 323 Nghị quyết của HĐND tỉnh, Quyết định và Chỉ thị UBND tỉnh (là văn bản chứa đựng quy phạm pháp luật nhưng được ban hành bằng hình thức văn bản áp dụng pháp luật) được ban hành từ năm 2008 đến năm 2013. Qua đó xác định có 32 văn bản hiện nay đang còn hiệu lực nhưng có dấu hiệu không đảm bảo tính hợp hiến, hợp pháp như quy định về thời điểm có hiệu lực, hình thức, trình bày văn bản không đảm bảo theo quy định, trái thẩm quyền về nội dung bao gồm: 03 Nghị quyết của HĐND tỉnh, 28 Quyết định, 01 Chỉ thị của UBND tỉnh. Trên cơ sở kết quả tự kiểm tra đề xuất UBND tỉnh chỉ đạo các sở, ngành có liên quan phối hợp với Sở Tư pháp tiến hành tự xử lý theo quy định.
Trên lĩnh vực kiểm tra, xử lý văn bản quy phạm pháp luật theo thẩm quyền: Hàng năm, Sở Tư pháp đã giúp Chủ tịch UBND tỉnh tiến hành kiểm tra công tác xây dựng và ban hành văn bản quy phạm pháp luật của HĐND, UBND cấp huyện tại tất cả 11 huyện, thị xã, thành phố trên địa bàn tỉnh (mỗi năm kiểm tra từ 2 - 3 huyện), với tổng số văn bản kiểm tra là 64.166 văn bản hành chính, trong đó có 300 văn bản quy phạm pháp luật, gồm có 242 Nghị quyết của HĐND cấp huyện và 58 Quyết định UBND cấp huyện. Qua kiểm tra Sở Tư pháp đã có Thông báo kết quả kiểm tra và đề nghị HĐND, UBND xử lý các văn bản có dấu hiệu không đảm bảo tính hợp hiến, hợp pháp các biện pháp xử lý theo quy định.
Trên lĩnh vực công táctheo dõi tình hình thi hành pháp luật: Hàng năm, Phòng đã xây dựng, tham mưu đề xuất lãnh đạo Sở trình UBND tỉnh ban hành Kế hoạch theo dõi tình hình thi hành pháp luật trên địa bàn tỉnh. Căn cứ Kế hoạch của UBND tỉnh, Phòng đã tổ chức thực hiện bằng hình thức điều tra, khảo sát, kiểm tra việc thực hiện tại các sở, ngành, UBND cấp huyện, cấp xã. Kết quả thực hiện, Phòng đã báo cáo, kiến nghị, đề xuất Bộ Tư pháp, UBND tỉnh những tồn tại, vướng mắc cũng như cơ chế hoàn thiện pháp luật trong các lĩnh vực. Thông qua đó, đã hướng dẫn kịp thời cho UBND cấp huyện, cấp xã triển khai thực hiện có hiệu quả công tác theo dõi tình hình thi hành pháp luật trên địa bàn tỉnh.
Trên lĩnh vực quản lý công tác pháp chế: Tham mưu Giám đốc Sở xây dựng và hoàn chỉnh Đề án thành lập Phòng Pháp chế và củng cố, kiện toàn tổ chức pháp chế ở các cơ quan chuyên môn thuộc UBND tỉnh và các doanh nghiệp Nhà nước (do địa phương quản lý) trên địa bàn tỉnh Bình Định. Tiến hành tập huấn, bồi dưỡng nghiệp vụ cho cán bộ làm công tác pháp chế các sở, ngành theo quy định.
Trên lĩnh vực tham mưu quản lý công tác thi hành pháp luật xử lý vi phạm hành chính: Giúp Giám đốc Sở tham mưu trình UBND tỉnh ban hành các văn bản chỉ đạo, tổ chức thực hiện công tác này.Đồng thời, tiến hành hướng dẫn, bồi dưỡng nghiệp vụ cho các cán bộ, công chức làm theo dõi và tham mưu cho lãnh đạo các sở, ban, ngành, UBND cấp huyện về công tác xử lý vi phạm hành chính. Tiến hành phối hợp với các cơ quan liên quan kiểm tra tính pháp lý hồ sơ vụ việc xử lý vi phạm hành chính do UBND tỉnh giao và các ngành đề nghị. Qua đó đã tham mưu, hướng dẫn biện pháp xử lý đúng quy định của Luật Xử lý vi phạm hành chính.
Ngoài các lĩnh vực, chức năng được giao như đã nêu trên, từ năm 2014 Phòng đã trực tiếp giúp Lãnh đạo Sở, HĐND, UBND tỉnh thực hiện đạt kết quả các công tác như: Công tác lấy ý kiến Nhân dân về dự thảo sửa đổi Hiến pháp năm 1992; Công tác hỗ trợ pháp lý cho các doanh nghiệp; Các công chức trong Phòng đã chấp hành nghiêm túc các chủ trương, chính sách của Đảng, pháp luật của Nhà nước, nội quy, quy chế làm việc của Phòng, cơ quan; giữ gìn đoàn kết nội bộ trong cơ quan, đơn vị.
Nhìn chung, từ năm 2010 - 2014, Phòng Văn bản pháp quy Sở Tư pháp Bình Định đã hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ được giao trên các lĩnh vực. Tỷ lệ văn bản được các ngành đề nghị thẩm định qua hàng năm tăng khoảng 10- 15% số lượng văn bản quy phạm pháp luật được HĐND tỉnh, UBND tỉnh ban hành. Số lượng văn bản được đề nghị, yêu cầu tham gia góp ý hàng năm tăng trên 20%. Công tác kiểm tra, rà soát, hệ thống hóa văn bản quy phạm pháp luật được tiến hành một cách chủ động, thường xuyên và kịp thời. Số lượng văn bản bản quy phạm pháp luật do HĐND, UBND cấp huyện ban hành gửi cho Sở Tư pháp thực hiện chức năng kiểm tra hàng năm đảm bảo tỷ lệ 100% số lượng văn bản được ban hành. Công tác theo dõi thi hành pháp luật được tiến hành sáng tạo thông qua hình thức, phương pháp khảo sát, điều tra xã hội học bằng hình Phiếu điều tra, khảo sát. Nội dung thực hiện được tiến hành có trọng tâm, trọng điểm, tập trung vào các lĩnh vực nóng bỏng, phức tạp mà xã hội đang quan tâm. Công tác pháp chế, quản lý xử lý vi phạm hành chính bước đầu đã đi vào nề nếp, ổn định, giúp cho các ngành, các cấp thực hiện phù hợp các quy định của pháp luật trên từng lĩnh vực cụ thể.
Để đạt được những thành tích trên, trong những năm vừa qua, Phòng Văn bản pháp quy luôn nhận được sự quan tâm tạo điều kiện của lãnh đạo Sở Tư pháp, UBND tỉnh, các đơn vị chức năng thuộc Bộ Tư pháp trong việc chỉ đạo, hướng dẫn về chuyên môn nghiệp vụ. Đặc biệt, sự đoàn kết đồng lòng triển khai tốt việc phát động, thực hiện các phong trào thi đua, cán bộ, công chức của Phòng đã vượt qua khó khăn hoàn thành tốt mọi nhiệm vụ được giao. Trong các năm 2010, 2011, 2012, 2013 và 2014 đơn vị được công nhận danh hiệu tập thể lao động xuất sắc và được UBND tỉnh tặng bằng khen. Trên cơ sở tổng kết phong trào thi đua giai đoạn 2010-2015 vừa qua, Phòng Văn bản pháp quy tiếp tục vinh dự được Bộ Tư pháp công nhận là đơn vị điển hình tiên tiến và được Bộ trưởng Bộ Tư pháp tặng Bằng khen./.
Tác giả bài viết: Lê Kim Chinh