Chính phủ ban hành Nghị định quy định chi tiết một số điều và biện pháp thi hành Luật Hôn nhân và gia đình năm 2014

Về áp dụng tập quán, theo Nghị định thì sự thỏa thuận của các bên về việc áp dụng tập quán tốt đẹp sẽ được tôn trọng áp dụng để giải quyết vụ, việc hôn nhân và gia đình. Bộ, ngành liên quan và Ủy ban nhân dân các cấp phối hợp với Mặt trận tổ quốc Việt Nam tuyên truyền, vận động nhân dân về áp dụng tập quán tốt đẹp thể hiện bản sắc của mỗi dân tộc, xóa bỏ tập quán lạc hậu về hôn nhân và gia đình. Bên cạnh quy định trách nhiệm của Ủy ban nhân dân cấp tỉnh trong việc xây dựng, trình Hội đồng nhân dân cùng cấp phê duyệt danh mục các tập quán về hôn nhân và gia đình được áp dụng tại địa phương, Nghị định còn ban hành kèm theo Danh mục tập quán lạc hậu về hôn nhân và gia đình cần vận động xóa bỏ và tập quán về hôn nhân và gia đình cấm áp dụng, cụ thể như các tập quán kết hôn trước tuổi quy định; cấm kết hôn giữa những người có họ trong phạm vi từ bốn đời trở lên; cưỡng ép kết hôn do mê tín dị đoan; chế độ hôn nhân đa thê; kết hôn giữa những người có cùng dòng máu trực hệ; tục cướp vợ để cưỡng ép phụ nữ làm vợ; thách cưới cao mang tính chất gã bán…

          Về chế độ tài sản của vợ chồng, quy định chế độ tài sản của vợ chồng theo thỏa thuận là một điểm mới quan trọng của Luật Hôn nhân và gia đình năm 2014. Do vậy, để làm rõ hơn quy định này, Nghị định hướng dẫn trong trường hợp vợ chồng áp dụng chế độ thỏa thuận thì có thể thỏa thuận về xác định tài sản theo một trong các nội dung sau: tài sản giữa vợ và chồng bao gồm tài sản chung và tài sản riêng của vợ chồng; giữa vợ và chồng không có tài sản riêng của vợ, chồng mà tất cả tài sản do vợ, chồng có được trước khi kết hôn hoặc trong thời kỳ hôn nhân đều thuộc tài sản chung; giữa vợ và chồng không có tài sản chung mà tất cả tài sản do vợ, chồng có được trước khi kết hôn và trong thời kỳ hôn nhân đều thuộc sở hữu riêng của người có tài sản đó hoặc có thể xác định theo thỏa thuận khác của vợ, chồng. Tuy nhiên, chế độ tài sản do vợ chồng thỏa thuận có thể được sửa đổi, bổ sung trên cơ sở sự đồng thuận của vợ chồng. Nghị định cũng quy định khi vợ chồng thực hiện giao dịch với người thứ ba, vợ chồng có nghĩa vụ cung cấp thông tin về chế độ tài sản của vợ chồng theo thỏa thuận cho người thứ ba biết.

          Ngoài ra, Nghị định dành ra 45 Điều để điều chỉnh về quan hệ hôn nhân và gia đình có yếu tố nước ngoài. Cụ thể quy định về thẩm quyền, trình tự thủ tục đăng ký kết hôn; thẩm quyền, trình tự thủ tục cấp giấy xác nhận tình trạng hôn nhân cho công dân Việt Nam cư trú trong nước để đăng ký kết hôn với người nước ngoài tại cơ quan có thẩm quyền của nước ngoài tại nước ngoài; việc nhận cha, mẹ, con giữa công dân Việt Nam với người nước ngoài, giữa công dân Việt Nam với nhau mà mà ít nhất một bên định cư ở nước ngoài, giữa những người nước ngoài với nhau và mà ít nhất một bên thường trú tại Việt Nam; công nhận việc kết hôn, ghi vào sổ hộ tịch việc nhận cha, mẹ, con của công dân Việt Nam đã được giải quyết tại cơ quan có thẩm quyền của nước ngoài; ghi vào sổ hộ tịch việc ly hôn, hủy việc kết hôn trái pháp luật đã được giải quyết ở nước ngoài; đăng ký kết hôn, nhận cha, mẹ, con có yếu tố nước ngoài ở khu vực biên giới; tổ chức và hoạt động tư vấn, hỗ trợ hôn nhân và gia đình có yếu tố nước ngoài. Đặc biệt, để bảo đảm thi hành Nghị định, Chính phủ quy định chi tiết nhiệm vụ, quyền hạn của các bộ, ngành, địa phương, đoàn thể trong việc quản lý nhà nước về hôn nhân và gia đình có yếu tố nước ngoài, như Bộ Tư pháp, Bộ Ngoại giao, Cơ quan đại diện, Bộ Công an, Ủy ban nhân dân cấp tỉnh và Trung ương Hội Liên hiệp phụ nữ Việt Nam.

          Về quy định chuyển tiếp, Nghị định quy định hồ sơ yêu cầu đăng ký kết hôn; nhận cha, mẹ, con; cấp Giấy xác nhận tình trạng hôn nhân cho công dân Việt Nam cư trú trong nước để đăng ký kết hôn với người nước ngoài tại cơ quan có thẩm quyền của nước ngoài ở nước ngoài; ghi vào sổ việc kết hôn, nhận cha, mẹ, con đã được giải quyết tại cơ quan có thẩm quyền của nước ngoài ở nước ngoài được cơ quan có thẩm quyền của Việt Nam tiếp nhận trước ngày Nghị định này có hiệu lực thì tiếp tục được giải quyết theo quy định của Nghị định số 24/2013/NĐ-CP ngày 28 tháng 03 năm 2013  quy định chi tiết thi hành một số điều của Luật Hôn nhân và gia đình về hôn nhân và gia đình có yếu tố nước ngoài.

Nghị định có hiệu lực thi hành kể từ ngày 15 tháng 02 năm 2015./.