Thực hiện nghiêm quy định về quyền yêu cầu cấp phiếu lý lịch tư pháp
Luật Lý lịch tư pháp năm 2009 đã tạo một bước ngoặt trong công tác quản lý, cấp phiếu và khai thác thông tin lý lịch tư pháp, đáp ứng yêu cầu của cơ quan, tổ chức, người có thẩm quyền cũng như người dân, doanh nghiệp. Theo quy định của Luật: Lý lịch tư pháp là lý lịch về án tích của người bị kết án bằng bản án, quyết định hình sự của Tòa án đã có hiệu lực pháp luật, tình trạng thi hành án và về việc cấm cá nhân đảm nhiệm chức vụ, thành lập, quản lý doanh nghiệp, hợp tác xã trong trường hợp doanh nghiệp, hợp tác xã bị Tòa án tuyên bố phá sản.
Luật cũng quy định rõ tại khoản 3 Điều 7 về quyền của cơ quan nhà nước, tổ chức chính trị và tổ chức chính trị - xã hội yêu cầu cấp Phiếu lý lịch tư pháp để phục vụ công tác quản lý nhân sự, hoạt động đăng ký kinh doanh, thành lập và quản lý doanh nghiệp, hợp tác xã.
Tuy nhiên, thực tiễn triển khai quy định về cấp phiếu lý lịch tư pháp thời gian qua cho thấy, nhiều bất cập đã và đang xảy ra trong quá trình tổ chức thực hiện quy định này như: Vẫn còn nhiều thủ tục hành chính quy định phải có Phiếu lý lịch tư pháp; Một số tổ chức, doanh nghiệp, cá nhân còn lạm dụng yêu cầu cung cấp Phiếu lý lịch tư pháp làm cơ sở tuyển dụng, quản lý, sử dụng lao động; một số tỉnh, thành phố chưa chủ động giải quyết để kịp thời đáp ứng việc tiếp nhận hồ sơ cấp Phiếu lý lịch tư pháp tăng đột biến thời gian gần đây, dẫn tới tình trạng chậm trễ, ùn ứ gây bức xúc trong dư luận xã hội.
Nguyên nhân chính của tồn tại, hạn chế trên là: Nhận thức của một số cơ quan, tổ chức, doanh nghiệp, cá nhân về Phiếu lý lịch tư pháp và pháp luật về lý lịch tư pháp chưa đầy đủ; các cơ quan nhà nước, tổ chức chính trị, tổ chức chính trị - xã hội chưa chủ động thực hiện quyền yêu cầu cấp Phiếu lý lịch tư pháp theo quy định của Luật Lý lịch tư pháp mà chủ yếu yêu cầu cán bộ, công chức, viên chức, người dân phải nộp; chưa chủ động rà soát các quy định của pháp luật có yêu cầu nộp Phiếu lý lịch tư pháp trong thủ tục hành chính để cắt giảm hợp lý; việc ứng dụng công nghệ thông tin còn hạn chế, Hệ thống thông tin giải quyết thủ tục hành chính ở một số địa phương còn chưa đáp ứng yêu cầu triển khai cấp Phiếu lý lịch tư pháp trực tuyến; nguồn nhân lực, trang thiết bị, cơ sở vật chất và việc tổ chức công việc tại một số địa phương chưa đáp ứng yêu cầu trước nhu cầu cấp Phiếu lý lịch tư pháp tăng cao.
Để khắc phục những hạn chế, bất cập trong công tác này, ngày 09/7/2023, Thủ tướng Chính phủ đã có Chỉ thị số 23/CT-TTg về việc đẩy mạnh cải cách thủ tục hành chính cấp phiếu lý lịch tư pháp tạo thuận lợi cho người dân, doanh nghiệp.
Thực hiện chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ tại Chỉ thị nêu trên và trên cơ sở nghiên cứu, xử lý đối với nội dung báo chí phản ánh theo yêu cầu tại Công văn số 81/TCTCCTTHC ngày 18/10/2023 của Tổ công tác cải cách thủ tục hành chính của Thủ tướng Chính phủ, ngày 02/11/2023, Bộ Tư pháp đã có Công văn số 5297/BTP-VP gửi Thủ trưởng các đơn vị thuộc Bộ, Giám đốc Sở Tư pháp các tỉnh, thảnh phố trực thuộc Trung ương về việc thực hiện nghiêm quy định về quyền yêu cầu cấp phiếu lý lịch tư pháp. Theo đó, Bộ Tư pháp đề nghị Thủ trưởng các đơn vị thuộc Bộ, Giám đốc Sở Tư pháp các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương:
1. Tiếp tục quán triệt, thực hiện nghiêm quy định về quyền yêu cầu cấp Phiếu lý lịch tư pháp theo quy định tại khoản 3 Điều 7 Luật Lý lịch tư pháp.
2. Không yêu cầu cán bộ, công chức, viên chức, người lao động phải nộp Phiếu lý lịch tư pháp để phục vụ công tác quản lý nhân sự của cơ quan, đơn vị mình.
Trong quá trình thực hiện, nếu có khó khăn, vướng mắc, đề nghị thông tin kịp thời về Bộ Tư pháp (Trung tâm Lý lịch tư pháp quốc gia) để tổng hợp, giải quyết hoặc báo cáo cấp có thẩm quyền./.
Tuy nhiên, thực tiễn triển khai quy định về cấp phiếu lý lịch tư pháp thời gian qua cho thấy, nhiều bất cập đã và đang xảy ra trong quá trình tổ chức thực hiện quy định này như: Vẫn còn nhiều thủ tục hành chính quy định phải có Phiếu lý lịch tư pháp; Một số tổ chức, doanh nghiệp, cá nhân còn lạm dụng yêu cầu cung cấp Phiếu lý lịch tư pháp làm cơ sở tuyển dụng, quản lý, sử dụng lao động; một số tỉnh, thành phố chưa chủ động giải quyết để kịp thời đáp ứng việc tiếp nhận hồ sơ cấp Phiếu lý lịch tư pháp tăng đột biến thời gian gần đây, dẫn tới tình trạng chậm trễ, ùn ứ gây bức xúc trong dư luận xã hội.
Nguyên nhân chính của tồn tại, hạn chế trên là: Nhận thức của một số cơ quan, tổ chức, doanh nghiệp, cá nhân về Phiếu lý lịch tư pháp và pháp luật về lý lịch tư pháp chưa đầy đủ; các cơ quan nhà nước, tổ chức chính trị, tổ chức chính trị - xã hội chưa chủ động thực hiện quyền yêu cầu cấp Phiếu lý lịch tư pháp theo quy định của Luật Lý lịch tư pháp mà chủ yếu yêu cầu cán bộ, công chức, viên chức, người dân phải nộp; chưa chủ động rà soát các quy định của pháp luật có yêu cầu nộp Phiếu lý lịch tư pháp trong thủ tục hành chính để cắt giảm hợp lý; việc ứng dụng công nghệ thông tin còn hạn chế, Hệ thống thông tin giải quyết thủ tục hành chính ở một số địa phương còn chưa đáp ứng yêu cầu triển khai cấp Phiếu lý lịch tư pháp trực tuyến; nguồn nhân lực, trang thiết bị, cơ sở vật chất và việc tổ chức công việc tại một số địa phương chưa đáp ứng yêu cầu trước nhu cầu cấp Phiếu lý lịch tư pháp tăng cao.
Để khắc phục những hạn chế, bất cập trong công tác này, ngày 09/7/2023, Thủ tướng Chính phủ đã có Chỉ thị số 23/CT-TTg về việc đẩy mạnh cải cách thủ tục hành chính cấp phiếu lý lịch tư pháp tạo thuận lợi cho người dân, doanh nghiệp.
Thực hiện chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ tại Chỉ thị nêu trên và trên cơ sở nghiên cứu, xử lý đối với nội dung báo chí phản ánh theo yêu cầu tại Công văn số 81/TCTCCTTHC ngày 18/10/2023 của Tổ công tác cải cách thủ tục hành chính của Thủ tướng Chính phủ, ngày 02/11/2023, Bộ Tư pháp đã có Công văn số 5297/BTP-VP gửi Thủ trưởng các đơn vị thuộc Bộ, Giám đốc Sở Tư pháp các tỉnh, thảnh phố trực thuộc Trung ương về việc thực hiện nghiêm quy định về quyền yêu cầu cấp phiếu lý lịch tư pháp. Theo đó, Bộ Tư pháp đề nghị Thủ trưởng các đơn vị thuộc Bộ, Giám đốc Sở Tư pháp các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương:
1. Tiếp tục quán triệt, thực hiện nghiêm quy định về quyền yêu cầu cấp Phiếu lý lịch tư pháp theo quy định tại khoản 3 Điều 7 Luật Lý lịch tư pháp.
2. Không yêu cầu cán bộ, công chức, viên chức, người lao động phải nộp Phiếu lý lịch tư pháp để phục vụ công tác quản lý nhân sự của cơ quan, đơn vị mình.
Trong quá trình thực hiện, nếu có khó khăn, vướng mắc, đề nghị thông tin kịp thời về Bộ Tư pháp (Trung tâm Lý lịch tư pháp quốc gia) để tổng hợp, giải quyết hoặc báo cáo cấp có thẩm quyền./.
Tác giả bài viết: Thanh Chung
Danh mục